Największym skarbem każdego kraju są nie bogactwa naturalne, ziemia ani kapitał, ale zamieszkujący go ludzie. Już niemal dwieście lat temu wyraził to dobitnie Leopold Jan Szersznik, pisząc w przedmowie do wydanego w 1810 r. Leksykonu pisarzy i artystów Księstwa Cieszyńskiego (Nachrichten von Schriftstellern und Künstlern aus dem Teschner Fürstenthum), iż “Cieszyn i ów mały kraj, którego jest stolicą, godny jest polecenia nie tyle z powodu swojego wieku, ale może bardziej z powodu ludzi, którzy w dziedzinie uczoności położyli zasługi dla ludzkości”. Leksykon księdza Szersznika stanowił jednocześnie pierwszą próbę zaprezentowania biografii i osiągnięć osób związanych z dziejami Śląska Cieszyńskiego. Cieszyński prefekt ujął w nim 109 postaci, które wyróżniły się w dziejach regionu, bądź też, wywodząc się ze Śląska Cieszyńskiego, wniosły znaczący wkład w historię innych krajów, nie tylko zresztą w zakresie literatury i sztuki, ale także nauki i innych dziedzin. Dzieło Szersznika długo pozostawało odosobnionym przejawem dociekliwości największego uczonego cieszyńskiego Oświecenia. Dopiero w końcu XX w. opublikowane zostały kolejne regionalne leksykony biograficzne Śląska Cieszyńskiego (Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej Józefa Golca i Stefanii Bojdy, Cieszyn 1993-1998; Ostschlesische Porträts Karla W. Neumanna, Berlin 1991-1996). Śląsk Cieszyński został też w znaczącym stopniu uwzględniony w leksykonach czeskich, obejmujących także sąsiednie regiony Śląska i Moraw (Biografický slovník širšího Ostravska Viktora Ficka, Opava 1972-1983 czy Biografický slovník Slezska a severní Moravy pod red. Milana Myški, Opava, Ostrava 1993-). Nazwiska cieszyńskich Ślązaków znajdziemy również na kartach słowników biograficznych obejmujących szersze obszary geograficzne czy dziedzinowe. W leksykonach opracowanych przez czołowe instytucje naukowe z terenu Polski, Czech, Austrii i Niemiec zarejestrowana została ogromna liczba osób wywodzących się ze Śląska Cieszyńskiego bądź związanych z nim przez swą działalność. Dotyczy to zarówno słowników biograficznych ogólnego charakteru, jak też leksykonów specjalistycznych, obejmujących poszczególne grupy zawodowe czy społeczne. W opublikowanych dotychczas 41 tomach Polskiego słownika biograficznego (Kraków 1935-) znalazło się np. niemal 300 biogramów osób związanych ze Śląskiem Cieszyńskim. Hasła dotyczące ponad 400 postaci, w których biografiach odnaleźć można wątki cieszyńskie, zawiera Český biografický slovník XX. století pod red. Josefa Tomeša (Praha, Litomyšl 1999), ponad 150 – Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950 (Wien 1957-1999), a ponad 100 – renomowana Deutsche biographische Enzyklopädie (München 1995-2003). Uznanie, jakim we współczesnych sobie czasach cieszyły się osoby mieszkające na Śląsku Cieszyńskim lub z niego pochodzące, ukazują także różnego rodzaju leksykony typu “Kto jest kim”, zarówno opublikowane w okresie międzywojennym (np. Czy wiesz kto to jest? pod red. Stanisława Łozy, Warszawa 1938), jak i współczesne (kolejne edycje słowników z cyklu Kto jest kim w Polsce czy Kdo je kdo v České republice). Uzupełnia tę listę cały szereg specjalistycznych leksykonów, zawierających biogramy najbardziej zasłużonych artystów i pisarzy (np. Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, Wrocław [i in.] 1971-; Oberschlesisches Literatur-Lexikon Franza Heiduka, Berlin 1990-2000; Literární slovník severní Moravy a Slezska (1945-2000) pod red. Ivy Málkovej i Svatavy Urbanovej, Olomouc, Ostrava 2001), duchownych katolickich i ewangelickich (np. Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku pod red. Mieczysława Patera, Katowice 1996; Die Pastoren der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen Eduarda Kneifla, Eging [1968]), lekarzy (np. Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska pod red. Alfreda Puzio, Katowice 1993-2000), przedsiębiorców (np. Historická encyklopedie podnikatelů Čech, Moravy a Slezska do poloviny XX. století pod red. Milana Myški, Ostrava 2003) i wielu innych grup zawodowych i społecznych. Nieprzebrane zasoby informacji biograficznych dotyczących osób zasłużonych dla mniejszych lub większych społeczności regionu znaleźć też można na łamach publikacji lokalnych, m.in. słowników biograficznych poszczególnych miejscowości regionu (Zasłużeni ludzie Ustronia, Ustroń 1983, Ludzie zasłużeni dla Brennej i Górek, Brenna, Górki 1998; Zacni wiślanie, Wisła 2000).

Potrzeba sięgania do materiałów biograficznych rozproszonych w tak licznych wydawnictwach stała u podstaw podjęcia prac nad zestawieniem w formie bazy danych informacji o osobach, które zaznaczyły swą obecność w historii lub współczesności regionu, wnosząc wkład w jego rozwój na różnych szczeblach i w różnych dziedzinach. Działający w Książnicy Cieszyńskiej zespół redakcyjny poddał kwerendzie ponad 80 polskich, czeskich, austriackich i niemieckich leksykonów, zestawiając obszerny wykaz uwzględnionych w nich osób, w których biografiach odnaleźć można wątki cieszyńskie. O wyborze informacji wprowadzanych do ESBSC w żadnym przypadku nie decydowała przynależność narodowa, wyznaniowa czy poglądy polityczne poszczególnych osób, ale wyłącznie znaczenie, jakie ich działania miały lub mają dla regionu, przy czym pod tym ostatnim pojęciem rozumiany jest cały Śląsk Cieszyński, w swoich najszerszych, historycznych granicach. Zebrany materiał, obejmujący ponad 5 500 haseł, a więc przewyższający objętością którykolwiek spośród opublikowanych dotychczas słowników biograficznych Śląska Cieszyńskiego, zestawiony w formie pełnotekstowej bazy danych, nie stanowi typowego leksykonu. Celem jego autorów nie było bowiem opracowanie pełnych, obszernych biogramów poszczególnych postaci, a jedynie stworzenie sprawnego narzędzia, które, dzięki swej przyjaznej formie i dostępności, mogłoby ułatwić wszechstronną eksplorację materiału zamieszczonego na łamach ważniejszych słowników biograficznych obejmujących swym zasięgiem Śląsk Cieszyński. Zgodnie z tym założeniem, słownik przeszukiwać można według różnorakich kryteriów: nie tylko poprzez nazwisko danej osoby czy używane przez nią pseudonimy, ale także rok urodzenia czy śmierci, miejscowości, w których działała, wykonywany zawód lub rodzaj działalności, a nawet nazwy instytucji, z którymi była związana. ESBSC pozwala zatem na tworzenie różnego typu zestawień, zależnych tylko od potrzeb prowadzącego kwerendę (np.: księża urodzeni w XVIII w. związani z Generalnym Wikariatem w Cieszynie; lub nauczyciele urodzeni w XIX w. zajmujący się twórczością pisarską; albo urodzeni w Bielsku działacze polityczni aktywni na terenie Wiednia; bądź też pisarze urodzeni w latach 30. XX w. i związani z Trzyńcem). Co istotne, każdy odnaleziony tą drogą biogram dostarczać powinien nie tylko zwięzłych informacji o danej osobie, ale i odsyłać do dalszych, niekiedy licznych źródeł zawierających poszerzony materiał faktograficzny. Zgodnie z zamiarem pomysłodawców, ESBSC stanowić może poręczną pomoc warsztatową, przydatną w badaniach i popularyzacji problematyki regionalnej, a także – dzięki równoważnej obecności danych odnoszących się do przedstawicieli wszystkich mieszkających na Śląsku Cieszyńskim grup narodowych (polskiej, czeskiej, niemieckiej, żydowskiej) – inspirację do prowadzenia owych prac w oderwaniu od schematów motywowanych płytko pojętym interesem narodowym.